Model biznesowy w branży modowej wymaga zmiany

© LoloStock

Obecny model funkcjonowania branży modowej jest jednym z głównych czynników napędzających nadmierną konsumpcję i wyczerpywanie zasobów, a strategia tekstylna UE, choć zmierza we właściwym kierunku, koncentruje się na produktach, a nie na zmianie modelu biznesowego – wskazuje Zero Waste Europe (ZWE) w raporcie⁽¹⁾ „Beyond circular fashion – a new business model for the fashion industry”.

- Obecne dążenie do zwiększenia cyrkularności w branży tekstylnej jest krokiem we właściwym kierunku, ale wciąż niewystarczającym do zmiany obecnych modeli biznesowych. W rezultacie, biorąc pod uwagę dodatkowe zasoby, które są często wymagane do wytworzenia trwałych i wysokiej jakości produktów, wysiłki sektora zmierzające do przejścia na zrównoważoną produkcję mogą paradoksalnie prowadzić do zwiększenia wpływu na środowisko, jeżeli model nadal będzie oparty na nadprodukcji – czytamy. - Nie ma czegoś takiego jak zrównoważony wyrób włókienniczy bez zrównoważonego modelu biznesowego w branży tekstylnej – dodano.

Nadprodukcja w branży modowej: 11 kg ubrań na osobę rocznie

Jak wyjaśniają autorzy raportu, każdego roku w Europie zużywa się prawie 26 kg tekstyliów na mieszkańca, 42% z nich staje się odpadem i jest ostatecznie wyrzucane, co w sumie daje ok. 11 kg ubrań na osobę rocznie. Szacunki wskazują ponadto, że do 2030 r. – mimo spadku tempa wzrostu ludności na świecie - konsumpcja w sektorze wzrośnie o 63% (z 62 mln ton do 102 mln ton).

Czytaj też: Niski ślad węglowy najgorętszym trendem sezonu

Jak dodano, tylko w 2018 r. sektor tekstylny odpowiedzialny był za emisję 2,1 mld ton gazów cieplarnianych, zużycie około 540 bilionów litrów wody i 1600 milionów ton materiałów.

Kryteria zrównoważonej mody

Aby odwrócić obecny trend i utorować drogę modelom biznesowym w pełni zgodnym z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym, kluczowa jest zatem zmiana modelu biznesowego z podażowego na popytowy. W raporcie ZWE określono cztery podstawowe kryteria powalające branży na spełnienie celów w tym zakresie.

Obejmują one przede wszystkim projektowanie z myślą o trwałości fizycznej i emocjonalnej. Jak wyjaśniono przemysł modowy powinien projektować odzież, która jest zarówno technicznie zdolna do wytrzymania intensywnego użytkowania i wielu cykli prania (trwałość fizyczna), jak i zdolna do przetrwania trendów, a tym samym nie wychodząca z mody (trwałość emocjonalna), a także nadającą się do recyklingu po zakończeniu fazy użytkowania. Kluczową rolę pełnić ma także produkcja sterowana popytem w celu stopniowego wycofywania niesprzedanych i przecenionych produktów. Według badań od 10% do 60% produkowanych wyrobów nie jest sprzedawana lub jest sprzedawana po obniżonych cenach, a od 20% do 30% produktów trafiających na rynek jest sprzedawane online, a następnie zwracane i rzadko ponownie wystawiane na sprzedaż.

Znaczenie dla branży modowej ma ponadto pełna przejrzystość łańcucha dostaw i identyfikowalność produktu po sprzedaży. Autorzy raportu wskazują, że zrównoważony model biznesowy jest w stanie zagwarantować jakość i uczciwość wszystkich swoich produktów i usług, a można to osiągnąć tylko wtedy, gdy firma wie, skąd pochodzą komponenty i jak zostały wyprodukowane, a także jaki jest los odzieży na dalszych etapach łańcucha dostaw i poza nim. Dodatkowo, niekończące się łańcuchy dostaw rozmywają odpowiedzialność i utrudniają przejrzystość. - Krótsze, bardziej lokalne łańcuchy dostaw pozwalają nam połączyć konsumenta z producentem i pomagają budować emocjonalną więź między jednostką a ubraniem, co pomaga zwalczać obecny sposób myślenia o jednorazowości. Pozwala to również na stworzenie rynków surowców wtórnych, tak aby zawartość pochodząca z recyklingu i zużyte włókna były efektywnie wykorzystywane do produkcji nowych ubrań – czytamy.

Ostatnim elementem, na który zwrócono uwagę, jest natomiast wydłużenie fazy użytkowania produktu po pierwszym posiadaniu. - Firmy, które wspierają tego typu mechanizmy - czy to poprzez własne inicjatywy w zakresie odkupu, zbierania i odsprzedaży, czy też poprzez wspieranie organizacji charytatywnych – umożliwiają wydłużenie użytkowania tekstyliów – wyjaśniono.

- Dzięki temu raportowi ustanawiamy wytyczne dla firm, aby stały się naprawdę zrównoważone, kładąc kres nadprodukcji i nadkonsumpcji w celu poszanowania granic planety. Pomoże to zwiększyć skalę zrównoważonych modeli biznesowych, a ZWE zamierza wzmocnić pozycję pionierów w tej dziedzinie – mówi Theresa Morsen, specjalista ds. polityki odpadów w ZWE.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska