© PaulShlykov
Nie tylko sektor rolniczy może pochwalić się dużym potencjałem w zakresie produkcji biogazu i biometanu. Spory potencjał w tym zakresie drzemie także w bioodpadach komunalnych. Potencjał energetyczny to jednak nie wszystko. Dziś dla wielu gmin problemem jest dotrzymanie wyznaczonych przepisami prawa poziomów przygotowania do ponownego użytku i recyklingu. Według informacji uzyskanych od Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska, w 831 gminach z 11 województw nie osiągnięto w 2020 r. wymaganych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, a w 92 gminach nie wypełniono obowiązku ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania.
Potencjał produkcji biogazu z odpadów biodegradowalnych
Jak wyjaśnia Maciej Kiełbus, wspólnik współkierujący Działem Prawa Administracyjnego Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, wynika to zarówno z morfologii strumienia odpadów komunalnych, jak i charakteru bioodpadów.
- Z danych zawartych w projekcie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2028 (KPGO 2028) wynika, że odpady spożywcze (kuchenne) oraz odpady zielone i pozostałe bio stanowią ok. 30% całości strumienia odpadów komunalnych. Prognozowany średni skład materiałowy odpadów komunalnych dla całego kraju zaprezentowany w KPGO 2028 wskazuje, że w 2040 r. strumień ten może się nieznacznie zmniejszyć do 27,5% – wyjaśnia Maciej Kiełbus.
Zdaniem Piotra Szewczyka, zastępcy dyrektora ZUOK „Orli Staw”, ostrożne szacunki wskazują, że potencjalny strumień bioodpadów komunalnych możliwych do skierowania do produkcji biogazu wynosi w Polsce ok. 2 mln ton rocznie.
- Przy średniej „gazo-produktywności” na poziomie 100 m3 na każdą tonę bioodpadów, pozwala to na wytworzenie potencjalnie około 200 mln m3 biogazu rocznie(1) – wylicza. Dodaje, że to ogromny zasób stabilnej, odnawialnej energii, który powinniśmy wykorzystywać. - Biogaz z odpadów stanowi nie tylko perspektywiczną gałąź OZE w Polsce, ale także odpowiedź na wyzwania związane z gospodarką o obiegu zamkniętym – konkluduje Szewczyk.
Inwestycje w biogazownie komunalne potrzebne od zaraz
Instalacji, które umożliwiają pozyskanie biogazu z odpadów komunalnych, mamy dziś w Polsce 10, ale tylko dwie z nich dedykowane są strumieniowi selektywnie zebranych odpadów ulegających biodegradacji (pozostałe wykorzystują biofrakcję ze zmieszanych odpadów komunalnych). Ich łączna wydajność wynosi obecnie 45 tys. Mg/rok. To znacznie poniżej szacunkowego zapotrzebowania – zgodnie z KPGO 2028, za 5 lat ma ono sięgnąć 830 tys. Mg/rok. Według dokumentu jednym z kierunków kształtowania systemu gospodarki odpadami jest właśnie budowa „instalacji do fermentacji bioodpadów z wytworzeniem biometanu” czy modernizacja instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, gdzie „po modernizacji część biologiczna powinna być wykorzystywana do fermentacji lub kompostowania zbieranych selektywnie bioodpadów i odpadów zielonych”.
Maciej Kiełbus podkreśla, że realizacja projektów oraz ich efektywność w dużej mierze zależy od jakości zbieranych bioodpadów. - W tym zakresie istotne jest prawidłowe ukształtowanie strumienia na poziomie regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminach oraz uchwały w sprawie szczegółowego zakresu usług świadczonych w zamian za opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Ważne jest, aby działania w tym zakresie uzupełnić o realne inicjatywy informacyjno-edukacyjne – mówi.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
