Zachęty do zrównoważonych inwestycji. Taksonomia a raportowanie zrównoważonego rozwoju

© kurosuke

W ostatnich latach ważnym przejawem zmian dla biznesu jest obowiązek sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, który na mocy dyrektywy CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive) obejmie ok. 50 tys. europejskich firm. Szczegółowe wymogi obligują rynkowe podmioty do raportowania kwestii związanych z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną oraz ładem korporacyjnym (ESG). Powagę nowego układu, w którym biznes musi być bardziej transparentny niż dotychczas, uzmysławia liczba referencyjnych wskaźników wymienionych w wytycznych do raportowania. Jak w rozmowie z Teraz Środowisko powiedziała ekspertka ds. ESG, Marta Wojtkiewicz, jest ich ok. 550. W obszarze środowiskowym firmy muszą ujawniać informacje dotyczące swojego oddziaływania na klimat, poziom zanieczyszczeń, zasoby wodne i morskie, bioróżnorodność i ekosystemy oraz wykorzystanie zasobów i gospodarkę o obiegu zamkniętym. Dyrektywa CSRD oznacza koniec dobrowolności i wybiórczości w raportowaniu – restrykcyjne normy będą stopniowo obejmowały kolejne grupy podmiotów.

Po pierwsze - informować

Opublikowany przez warszawską Giełdę Papierów Wartościowych przewodnik dla spółek w sprawie raportowania ESG wśród obowiązujących w tym obszarze regulacji wymienia tzw. taksonomię UE – ramy klasyfikacyjne dla zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej⁽¹⁾. Czym jest taksonomia UE? Pod potoczną nazwą kryje się rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18 czerwca 2020 r., które wprowadza kryteria oceny „zrównoważoności” poszczególnych inwestycji. Rozporządzenie wymienia sześć celów środowiskowych – łagodzenie zmian klimatu, adaptację do zmian klimatu, zrównoważone użytkowanie i ochronę zasobów wodnych i morskich, przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrolę oraz ochronę i przywracanie różnorodności biologicznej i ekosystemów. Dana działalność musi wnosić znaczący wkład w realizację co najmniej jednego z tych celów, nie szkodzić znacząco żadnemu z nich, spełniać kryteria techniczne oraz zgadzać się z minimalnymi gwarancjami.

Olga Petelczyc, założycielka firmy Arete Audit i ekspertka Climate Leadership zauważa, że cele środowiskowe taksonomii pokrywają się ze środowiskowymi obszarami raportowania wymienionymi w dyrektywie CSRD. Jak przypomina, obie regulacje nakładają obowiązek raportowania na tę samą grupę podmiotów. – Zarówno rozporządzenie taksonomiczne, jak i dyrektywa CSRD tworzą przepisy ujawnieniowe – mówi ekspertka. - Nie narzucają firmom obowiązku robienia pewnych rzeczy, ale informowania o nich. Działają w ten sposób jako swoiste narzędzie zachęty – decydujące o postrzeganiu przedsiębiorstwa przez inwestorów, partnerów biznesowych, klientów czy przyszłych pracowników. Przekazywane w ten sposób informacje mogą decydować np. o powodzeniu w postępowaniach przetargowych i służyć do pozytywnego wzmacniania własnej konkurencyjności. Korzyści z działania zgodnego z taksonomią oraz ujawnianie takich inwestycji mają zachęcać do transformacji biznesu w bardziej zrównoważonym kierunku wszystkie rynkowe podmioty, a nie tylko te zobowiązane do raportowania – wyjaśnia Petelczyc.

Czytaj także: MRiT zaprasza ekspertów do Grupy Roboczej ds. stosowania Taksonomii UE

Raporty taksonomiczne częścią raportów CSRD

O tzw. raportowaniu taksonomicznym mówi rozporządzenie delegowane z 6 lipca 2021 r. – akt delegowany w sprawie ujawniania informacji, który określa harmonogram sprawozdawczości oraz sposób przedstawiania treści. Piotr Kowalik, ekspert Climate Leadership, Of Counsel w kancelarii Eversheds Sutherland Poland w rozmowie z Teraz Środowisko wskazuje, że obowiązki raportowania wynikające z dyrektywy CSRD obejmą również raportowanie taksonomiczne. Oba filary „zazieleniania” biznesu – taksonomia i raportowanie ESG – spotkają się więc w jednym miejscu. – Raporty taksonomiczne, przygotowane na podstawie rozporządzenia delegowanego, staną się częścią raportowania CSRD – mówi Kowalik. Dodaje, że zakres raportowania taksonomicznego będzie się rozszerzał na kolejne grupy stopniowo obejmowane dyrektywą. – W ten sposób zwiększy się wiedza o tym, jakie działalności objęte taksonomią środowiskową wchodzą w skład przychodów poszczególnych przedsiębiorstw – zauważa ekspert. Co istotne, raportowanie taksonomiczne wprowadza rozróżnienie pomiędzy przedsiębiorstwami finansowymi i niefinansowymi. Ze względu na odmienną specyfikę sektor finansowy posiada inny katalog wskaźników niż firmy produkcyjne albo usługowe. – „Zwykłe” przedsiębiorstwa mają raportować o trzech obszarach – obrotach, nakładach inwestycyjnych i wydatkach operacyjnych. Z kolei np. banki będą musiały przekazywać informacje o wskaźniku Green Asset Ratio, który wskazuje na stopień taksonomiczności ich portfela kredytowego – tłumaczy Kowalik.

Od 17 października trwają zorganizowane przez Komisję Europejską konsultacje w sprawie dalszego rozwoju taksonomii. Uwagi i propozycje można nadsyłać do 15 grudnia. Do udziału w konsultacjach zachęca Ministerstwo Rozwoju i Technologii.⁽²⁾

Szymon Majewski
Dziennikarz