European Solar Charter podpisana. Unijne wsparcie dla sektora fotowoltaicznego

Energia słoneczna, w szczególności fotowoltaika (PV), jest obecnie najszybciej rozwijającym się źródłem energii odnawialnej w UE. W ubiegłym roku w UE zainstalowano 56 GW fotowoltaicznych, z czego dwie trzecie na dachach, wzmacniając konsumentów i chroniąc ich przed wysokimi cenami energii elektrycznej oraz zmniejszając zużycie gruntów. Instalacje w 2022 i 2023 r. zastąpiły równowartość 15 mld m³ gazu z rosyjskiego importu, łagodząc ryzyko zakłóceń związanych z jego dostawami do Unii. Ponadto sektor zapewnia około 650 tys. miejsc pracy, z czego 90% po stronie rozmieszczenia. Przewiduje się, że do 2030 r. ta liczba wzrośnie do około 1 mln. Osiągnięcie celu UE na 2030 r. wynoszącej co najmniej 42,5% energii odnawialnej do 2030 r., z ambicją osiągnięcia poziomu 45 %, będzie wymagało dalszego przyspieszenia wdrażania energii odnawialnej, w tym energii słonecznej.

Większość zapotrzebowania na moduły słoneczne w Europie pokrywa import od jednego dostawcy, Chin, co stwarza krótkoterminowe ryzyko dla odporności łańcucha wartości i długoterminowe ryzyko dla stabilności cen paneli słonecznych ze względu na zależności od dostawców spoza Europy. W związku z tym niezbędny jest dostęp do przystępnych cenowo modułów słonecznych pochodzących z różnych źródeł, a także odporny, zrównoważony i konkurencyjny europejski łańcuch wartości solarnych, aby osiągnąć wskaźnik wdrożenia zgodnie z powyższymi celami, przy jednoczesnym zwiększeniu bezpieczeństwa dostaw i łagodzeniu ryzyka zakłóceń w łańcuchu dostaw.

Czytaj też: Zielińska: transformacja to nie wygaszanie, ale szansa na rozwój

Jednak producenci europejskich modułów solarnych stanęli ostatnio przed szczególnym wyzwaniem ze względu na połączenie zależności od importu i gwałtownego spadku cen importowanych paneli. W 2023 r., w sektorze fotowoltaicznym w UE i na całym świecie, ceny paneli spadły z około 0,20 €/W do mniej niż 0,12 €/W. Ta niezrównoważona sytuacja osłabia rentowność istniejącej produkcji europejskiej i zagraża planowanym inwestycjom dla nowych zakładów produkcyjnych ogłoszonych w ciągu ostatnich 2 lat. W rezultacie niektóre europejskie firmy albo ograniczyły swoją działalność, ogłoszając, że będą priorytetowo traktować produkcję na innych rynkach międzynarodowych (w szczególności na USA), albo nawet zdecydowały się na zamknięcie.

W ciągu ostatnich lat UE podjęła inicjatywy mające na celu wzmocnienie wsparcia dla europejskiego sektora produkcji fotowoltaicznych, w tym kilku konkurencyjnych na całym świecie przedsiębiorstw w kilku etapach łańcucha wartości.

European Solar PV Industry Alliance (ESIA), uruchomiona w grudniu 2022 r. w celu wzmocnienia współpracy w przemyśle, wyznaczyła sobie cel 30 GW mocy produkcyjnych w całym łańcuchu wartości. Ten cel, w założeniu wypełnienia do 2030 r., jest uważany za osiągalny. ESIA obejmuje ponad 20 projektów, w tym kilka w skali wielu GW. Net Zero Industry Act (NZIA), czyli rozporządzenie w sprawie którego w lutym osiągnięto porozumienie polityczne, ma na celu zapewnienie, że ogólna zdolność produkcyjna Unii w zakresie strategicznych technologii zerowych netto, w tym fotowoltaiki, osiągnie co najmniej 40% rocznych potrzeb wdrożeniowych do 2030 r. Ustawa obejmuje konkretne środki, takie jak przyspieszone zezwalanie lub ułatwianie dostępu do rynku poprzez stosowanie kryteriów niespodziewanych w zamówieniach publicznych, aukcjach dotyczących energii ze źródeł odnawialnych i innych systemach wsparcia.

Czytaj też: Warto ograniczać gaz. Rada przedłuża rekomendację do końca marca 2025 r.

Potrzebne są jednak dalsze pilne działania - w perspektywie krótkoterminowej - w celu zaradzenia kryzysowi w europejskim przemyśle wytwórczym.Wszystkie odpowiednie zainteresowane strony – Komisja, państwa członkowskie i przedsiębiorstwa działające w ramach europejskiego łańcucha wartości fotowoltaicznych – powinny zapewnić to, by zielona transformacja i europejskie cele przemysłowe szły w parze, przyspieszając wdrażanie odnawialnych źródeł energii, jednocześnie zwiększając bezpieczeństwo dostaw UE poprzez wspieranie konkurencyjności sektora i miejsc pracy, które tworzy w UE.

Źródło: Komisja Europejska

Tekst stanowi maszynowe tłumaczenie artykułu źródłowego zredagowane i zaadaptowane przez redakcję