
Wielkopolska Wschodnia dzięki kopalniom węgla brunatnego jest niemal całkowicie uzależniona od sektora wydobywczo-energetycznego. Pomijając potrzebę zmian przez wzgląd na ochronę środowiska i politykę klimatyczną, złoża łatwo dostępnego surowca po prostu są tutaj na wyczerpaniu. Podaje się rok 2030 jako horyzont czasowy wydobycia. I co ważne, nie ma zgody społeczności lokalnych wobec planowanych odkrywek, takich jak Ościsłowo czy Dęby Szlacheckie – podkreśla Polska Zielona Sieć (PZS) w raporcie pt. „Sprawiedliwa transformacja Wielkopolski Wschodniej. Wyzwania z perspektywy strony społecznej(1)”.
O rekomendacjach PZS dla Górnego Śląska i niezbędnych elementach sprawiedliwej transformacji pisaliśmy w artykule pt. Nie ma sprawiedliwej transformacji energetycznej bez wyznaczenia daty odejścia od węgla.
Dolina (czystej) energii
- Pozytywne jest to, że niektóre polskie regiony węglowe, jak Wielkopolska Wschodnia, już przygotowują się do zmian. Będą one gotowe, by na czas przedstawić dobre terytorialne strategie transformacyjne dzięki temu, że dialog z udziałem samorządu i strony społecznej na temat planów, potrzeb i nowych kierunków rozwoju subregionu już się toczy – przekonuje PZS. Stworzenie alternatywnych gałęzi gospodarki i nowych miejsc pracy w miejsce znikających przemysłów paliw kopalnych oraz wsparcie pracowników w procesie przemian są wymieniane jako cele nadrzędne sprawiedliwie przeprowadzonej transformacji.
Utrzymanie charakteru regionu jako miejsca wytwarzania energii jest ważne dla władz Wielkopolski, a jednocześnie dostrzega się kontekst zmian klimatu, wyczerpywania się złóż węgla i przemian technologicznych. Stąd pomysł na nową markę dla Wielkopolski Wschodniej - Dolina Energii, w której główną rolę odegra ta przyjazna środowisku. – Mówi się zatem o pozyskiwaniu energii z gazu, biomasy, wiatru, słońca, geotermii czy wodoru. Inwestycje w rozwój technologii wodorowych w regionie są rozpatrywane jako realna i bardzo obiecująca alternatywa. Oficjalnie zaprezentowano projekt utworzenia H2Lab – Centrum Zastosowania Wodoru – wymienia PZS w publikacji. Dodając, że włodarze mają świadomość istniejącego kapitału ludzkiego, czyli wykwalifikowanych pracowników, inżynierów, energetyków.
Technologie wodorowe w planie Sprawiedliwej Transformacji Wielkopolski Wschodniej
- Wśród projektów znalazł się m.in. projekt konińskiego PKSu dotyczący przebudowy taboru w oparciu o autobusy wodorowe. Swój projekt produkcji zielonego wodoru na potrzeby transportu przygotował również Zespół Elektrowni Pątnów Adamów Konin. Warto dodać, że autobusy napędzane ogniwami wodorowymi produkuje pod Poznaniem firma Solaris. Dzięki naszej inicjatywie wodorem zainteresowały się inne samorządy, w tym m.in. miasto Piła – wylicza Maciej Sytek.
Platforma Wodorowa wpisuje się w wizję „Czystej planety dla wszystkich”
Maciej Sytek dodaje, że ważną inicjatywą było powołanie w 2019 r. przez marszałka województwa Marka Woźniaka Wielkopolskiej Platformy Wodorowej, skupiającej samorządowców, biznes i ludzi nauki, których zadaniem będzie wspierać i opiniować projekty z obszaru technologii wodorowych. - Wielkopolska Platforma Wodorowa inicjuje rozwój międzysektorowej inteligentnej specjalizacji zajmującej się zagadnieniami energii w kontekście „Europejskiej długoterminowej wizji strategicznej dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki Czysta planeta dla wszystkich” – czytamy w regulaminie. Członkostwo w niej jest otwarte(4).

Sekretarz redakcji, geograf

Przypisy
1/ Publikacja Polskiej Zielonej Sieci pt. Sprawiedliwa transformacja Wielkopolski Wschodniej. Wyzwania z perspektywy strony społecznej została wydana na początku 2020 r. Można ją pobrać bezpłatnie ze strony internetowej PZS.2/ Polska Zielona Sieć w publikacji pt. Platforma Węglowa jako mechanizm wspierania sprawiedliwej transformacji wyjaśnia, że Platforma nie jest unijnym mechanizmem finansowym i sama nie udziela wsparcia finansowego. Niemniej jej uczestnicy mogą korzystać z oferowanych przez nią narzędzi ułatwiających pozyskiwanie funduszy UE na projekty transformacyjne w ramach istniejących mechanizmów finansowych. Ponadto w perspektywie finansowej 2021-27 planowany Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, z którego środki dedykowane będą regionom węglowym w procesie transformacji.3/ Agencja Rozwoju Regionalnego przejęła rolę instytucji zbierającej projekty, które mogłyby uzyskać dofinansowanie z różnych środków unijnych. Negocjuje z Komisją Europejską ich kształt merytoryczny i finansowy [za PZS].4/ Regulamin Wielkopolskiej Platformy Wodorowej oraz deklarację zaangażowania można znaleźć na stronie Wielkopolskiego Obserwatorium Innowacji (WOI, oddziału funkcjonującego w ramach Departamentu Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego). Więcej tutaj:http://iw.org.pl/zostan-czlonkiem-wielkopolskiej-platformy-wodorowej/