© meegi
Wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii nie schodzi ze szczytu agendy Unii Europejskiej. Opublikowane w maju 2024 r. dokumenty mówią o uproszczeniu i przyspieszeniu procedur, udoskonaleniu systemu aukcji i tworzeniu przyspieszonych obszarów rozwoju OZE.
Przyjęte przez Komisję Europejską zalecenia i wskazówki nawiązują do drugiej rocznicy uchwalenia planu REPowerEU – strategii przyśpieszenia odejścia od paliw kopalnych importowanych z Rosji i wzmocnienia inwestycji w OZE, w tym w energetykę wiatrową i słoneczną. – Dokumenty pomogą wdrożyć unijne ramy w zakresie energii odnawialnej poprzez poprawę warunków dla jej szybszego wdrażania na poziomie krajowym – informuje KE w przedstawionym komunikacie. Osiągnięte dzięki zastosowaniu rekomendacji zwiększenie popytu na produkowane w Europie zielone technologie /15018 ma także podnieść konkurencyjność unijnego przemysłu, zwiększyć odporność systemu energetycznego i przyczynić się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu.
Zalecenie 2024/1343 – przyspieszanie procedur
Opublikowane Zalecenie 2024/1343 z 13 maja 2024 r. dotyczy zatem „przyspieszania procedur wydawania zezwoleń w odniesieniu do projektów dotyczących energii odnawialnej i powiązanych projektów infrastrukturalnych”. Powiązaną infrastrukturą w rozumieniu Zalecenia są sieci elektroenergetyczne, gazowe i ciepłownicze czy aktywa do magazynowania energii. KE zaleca ustanowienie „możliwie najkrótszych terminów” dla wszystkich etapów udzielania zezwoleń dla projektów OZE, przy zapewnieniu przez państwa członkowskie skuteczności postępowań sądowych. Małoskalowe źródła wytwórcze oraz instalacje prosumenckie powinny cieszyć się łagodniejszymi wymogami, a do czerpania korzyści z energetyki odnawialnej mają być zachęcane całe społeczności. Dokument wspomina o pojedynczych punktach kontaktowych wydających pozwolenia na projekty i wymianie informacji między nimi a innymi właściwymi organami. Nie później niż do 21 listopada 2025 r. procedury wydawania zezwoleń powinny stać się w pełni cyfrowe, a do szybszego przetwarzania informacji może przydać się sztuczna inteligencja. Zalecenia poruszają też kwestię niezbędnych umiejętności po stronie organów wydających zezwolenia, które można wzmacniać krajowymi centrami szkoleniowymi. Miejsca, w których nie można rozwijać energetyki odnawialnej (tzw. strefy wykluczenia) mają być ograniczone do minimum, należy także usprawnić wymogi w zakresie oceny oddziaływania na środowisko. Wzmocnienia potrzebują też sieci, wymagające planów rozwoju uwzględniających wyzwania w zakresie energii z OZE. - Państwa członkowskie powinny wdrożyć długoterminowe i wyprzedzające planowanie sieci i inwestycje zgodne z planowanym zwiększeniem zdolności produkcyjnych energii odnawialnej, z uwzględnieniem przyszłego zapotrzebowania i celu neutralności klimatycznej – czytamy.
Wytyczne nt. obszarów przyśpieszonego rozwoju
„Wytyczne nt. obszarów przyspieszonego rozwoju OZE”(1), również datowane na 13 maja 2024 r., odnoszą się do zapisów znowelizowanej jesienią ub.r. dyrektywy o źródłach odnawialnych (tzw. dyrektywy RED III), która obliguje państwa członkowskie UE do wyznaczenia obszarów, na których procedury permittingu nie będą trwały dłużej niż 12 miesięcy. Ma to nastąpić do lutego 2026 r, a o potrzebie wyznaczania obszarów wspominał również przyjęty jesienią ub.r. program wsparcia offshore European Wind Power Action Plan. – Kluczowa przy wyznaczaniu obszarów okaże się dostępność narzędzi cyfrowych do planowania i mapowania, a także dane dotyczące mocy energii odnawialnej oraz potencjalnego wpływu na środowisko – pisze Komisja. Skutki środowiskowe na wyznaczonych obszarach mają być niewielkie, zaleca się więc wyznaczanie takich miejsc jak tereny przemysłowe, parkingi, składowiska odpadów czy tereny związane z infrastrukturą transportową. Dokument wymienia m.in. środowiskowe czynniki ryzyka dla lądowej i morskiej energetyki wiatrowej (zagrożenia dla ptaków czy podwodny hałas), ale także ich pozytywny wpływ – takich jak tworzenie sztucznych morskich raf na wcześniej zdegradowanych wodach.
Czytaj też: Inwestycje w OZE z przyspieszeniem. Jak wdrożyć narzędzie z dyrektywy RED III
Zalecenie 2024/1344 – model aukcji energii z OZE
Zalecenie Komisji 2024/1344 z 13 maja 2024 r. w sprawie modelu aukcji energii ze źródeł odnawialnych opiera się na założeniu fundamentalnej roli OZE w europejskich celach klimatycznych i zwiększeniu udziału energii ze źródeł odnawialnych dzięki wspieranym przez państwa członkowskie systemom aukcji. Opieranie się wyłącznie lub głównie na cenie nie pozwala jednak na odpowiednie docenienie przestrzegania wysokich norm środowiskowych i standardów społecznych ani na zapewnienie odporności łańcuchów dostaw czy integracji systemu energetycznego. KE zaleca zatem stosowanie kryteriów pozacenowych, które uwzględnią m.in. zdolność do terminowej realizacji projektu, zrównoważenie środowiskowe czy odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej. Kryteria pozacenowe mają być spójne i możliwe do zastosowania jako kryteria kwalifikacji wstępnej oraz kryteria wyboru. Celem jest także uniknięcie nadmiernego uzależnienia od jednego źródła dostaw przy zachowaniu konkurencyjności aukcji. Kryteria innowacyjności powinny być kryteriami wyboru, a te związane z odpowiedzialnym prowadzeniem działalności i m.in. przestrzeganiem praw człowieka – kryteriami kwalifikacji wstępnej. Zalecenie mówi też o środkach zachęcających do pełnej i terminowej realizacji projektów oraz o takim opracowaniu aukcji zawierających oferty z ujemnymi cenami, aby oferty odzwierciedlały rynkową wartość projektu. Dokument wspomina także o wyrównywaniu szans dla społeczności energetycznych oraz podmiotów z sektora MŚP.
Szymon MajewskiDziennikarz
Przypisy
1/ Całość:https://energy.ec.europa.eu/document/download/af3927a5-3b82-42f0-8954-7b9fdc567e43_en?filename=SWD_2024_333_2_EN_autre_document_travail_service_part1_v1.pdf
