COP26: Mobilizacja światowych decydentów w kwestii ochrony lasów

© COP26

Światowi przywódcy przybyli na 26. Konferencję Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP26) zobowiązali się do współpracy na rzecz powstrzymania i odwrócenia procesów wycinania lasów i degradacji gruntów. W chwili obecnej (stan na 2 listopada 2021 r.) pod deklaracją podpisali się przedstawiciele 124 państw, w granicach których zlokalizowane jest 86 proc. powierzchni lasów świata⁽¹⁾. - Dzięki dzisiejszym bezprecedensowym obietnicom będziemy mieli szansę zakończyć długą historię ludzkości jako zdobywcy natury, a zamiast tego stać się jej opiekunem – komentował przyjete zobowiązania premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson.

Czytaj też: Lasy płoną na całym świecie, także w Polsce

Sygnatariusze deklaracji (z ang. Glasgow Leaders' Declaration on Forests and Land Use) potwierdzają tym samym „kluczową i współzależną rolę lasów wszelkiego rodzaju, bioróżnorodności i zrównoważonego użytkowania gruntów w umożliwianiu światu osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, w tym ich pomoc w osiągnięciu równowagi między antropogeniczną emisją gazów cieplarnianych a usuwaniem przez pochłaniacze”. - Dlatego zobowiązujemy się do wspólnej pracy na rzecz powstrzymania i odwrócenia procesu wylesiania i degradacji gruntów do 2030 r., przy jednoczesnym zapewnieniu zrównoważonego rozwoju i promowaniu integracyjnej transformacji obszarów wiejskich – czytamy w deklaracji.

Deklaracja to jedno, finanse stanowią osobną kwestię

Przyjęcie deklaracji nie stanowiło jednak jedynego wydarzenia, które swoim zakresem tematycznym obejmowało zagadnienia związane z gospodarką leśną. W nawiązaniu do deklaracji padły także zobowiązania finansowe… a nawet kilka.

12 krajów-darczyńców, w tym wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej reprezentowane przez Komisję Europejską, zobowiązały się do zapewnienia 12 mld dolarów publicznego finansowania działań związanych z lasami w latach 2021-2025. Jak czytamy, ma to „stanowić zachętę do osiągania wyników i wspierać działania w krajach leśnych kwalifikujących się do oficjalnej pomocy rozwojowej (ang. Official Development Assistance, ODA), w których wykazano większe ambicje i konkretne kroki w kierunku powstrzymania wylesiania nie później niż do 2030 r.”. Szczegóły w przypisie dolnym⁽²⁾.

Kolejne zobowiązanie, także wspierane przez UE, dotyczy ochrony i zrównoważonego zarządzania lasami w dorzeczu Konga. Jak podkreślono, ze względu na fakt, że obszar ten jest drugim co do wielkości na świecie regionem lasów tropikalnych – ma kluczowe znacznie w łagodzeniu globalnych zmian klimatycznych. 12 darczyńców krajowych i filantropijnych ogłosiło „wstępną, wspólną obietnicę finansowania w wysokości co najmniej 1,5 mld dolarów w latach 2021-2025 w celu wsparcia ambitnych wysiłków i wyników w regionie w celu ochrony i utrzymania lasów, torfowisk i innych krytycznych globalnych obszarów dorzecza Konga”. - Zamierzamy na tym opierać się w kolejnych latach, poszukując zwiększonego finansowania i inwestycji z wielu różnych źródeł publicznych i prywatnych, jednocześnie poprawiając koordynację, skuteczność i dostępność. Wzywamy również innych darczyńców do znacznego zwiększenia wsparcia dla ochrony i zrównoważonego zarządzania lasami dorzecza Konga – wskazano. Szczegóły w przypisie dolnym⁽³⁾.

Globalni decydenci oraz przedstawiciele różnorakich fundacji uznali ponadto „kluczową opiekę zapewnianą przez ludy tubylcze i społeczności lokalne w zakresie ochrony lasów tropikalnych i zachowania ich istotnych usług ekosystemowych”. - Demonstrujemy dziś nasze zaangażowanie, ogłaszając wstępną, zbiorową deklarację finansowania w wysokości 1,7 mld dolarów w latach 2021–2025 na rzecz wspierania praw do posiadania lasów przez ludność rdzenną i społeczności lokalne oraz większego uznania i nagród za ich rolę jako strażników lasów i przyrody. Wzywamy innych darczyńców do znacznego zwiększenia poparcia dla tego ważnego programu – czytamy. Szczegóły w przypisie dolnym⁽⁴⁾.

Jak czytamy w komunikacie brytyjskiego rządu⁽⁵⁾, zmobilizowano ponadto co najmniej 7,2 mld dolarów finansowania z sektora prywatnego.

Co na to sektor finansów i handlu?

Multilateralne Banki Rozwoju (do których zalicza się m.in. Bank Światowy) w swoim wspólnym oświadczeniu nakreśliły działania, które podejmą, aby uwzględnić naturę w swoich politykach, analizach, ocenach, doradztwie, inwestycjach i operacjach. - Będziemy współpracować, aby rozpocząć proces lepszego zrozumienia finansowego i systemowego ryzyka utraty przyrody - wskazano. - Będziemy rozwijać, testować i rozszerzać wykorzystanie innowacyjnych instrumentów wspierających pozytywne inwestycje w przyrodę (…). Zwiększymy wysiłki na rzecz zazieleniania finansów, pomagając w zrozumieniu zależności od przyrody i ryzyka finansowego związanego z jej utratą, tak by dotychczasowe modele finansowe skierować z dala od działalności mającej niekorzystny wpływ na zasoby przyrody – dodano.

Jak informuje ponadto brytyjski rząd, 28 rządów państw reprezentujących 75 proc. światowego handlu kluczowymi towarami, które mogą zagrażać lasom, podpisało oświadczenie dotyczące leśnictwa, rolnictwa i handlu towarami (z ang. Forest, Agriculture and Commodity Trade (FACT) Statement). - Niniejsze oświadczenie jest częścią mapy drogowej działań mających na celu zapewnienie zrównoważonego handlu i zmniejszenie presji na lasy, w tym wsparcie dla drobnych rolników i poprawę przejrzystości łańcuchów dostaw – wskazano w komunikacie rządu.

Deklaracje dotyczące ochrony lasów padły także ze strony przedstawicieli świata handlu. Jak donosi prezydencja COP26, 10 największych firm zarządzających ponad połową światowego handlu kluczowymi towarami stwarzającymi zagrożenie dla lasów, takimi jak np. olej palmowy, ogłosiło, że podczas kolejnej konferencji stron UNFCCC - COP27 - opracują wspólny plan usprawnienia działań w łańcuchu dostaw zgodnych z postanowieniami Porozumienia paryskiego.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska