Zamiast ugorów międzyplony i uprawy wiążące azot. KE z gestem wobec rolników

© maxbelchenko

Komisja Europejska wychodzi naprzeciw oczekiwaniom europejskich rolników. Zgodnie z opublikowaną właśnie decyzją, w 2024 r. będzie obowiązywać odstępstwo od normy GAEC-8 w zakresie wymogu przeznaczenia 4% powierzchni gruntów na ugorowanie (obszary lub obiekty nieprodukcyjne).

Częściowe zwolnienie z normy przyjętej jako jeden z warunków otrzymywania pomocy w ramach unijnej Wspólnej Polityki Rolnej⁽¹⁾ weszło w życie 14 lutego br. na mocy rozporządzenia wykonawczego KE 2024/587 i ma być stosowane z datą wsteczną od 1 stycznia do 31 grudnia br. Jak w przedstawionym komunikacie informuje Komisja, „częściowe wyłączenie odpowiada na wnioski państw członkowskich o większą elastyczność, która pozwoli im lepiej reagować na wyzwania stojące przed europejskimi rolnikami”. W preambule do rozporządzenia czytamy o dotykających rolnictwo niepewności i problemach ekonomicznych, wynikających m.in. z ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz dużego spadku cen zbóż. Aby poprawić kondycję branży, KE zdecydowała się pozwolić państwom członkowskim na realizację wymogu pierwszego GAEC-8, mówiącego o przeznaczeniu co najmniej 4% powierzchni gruntów ornych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne w gospodarstwach o powierzchni powyżej 10 ha, w alternatywny sposób. Zamiast ugorów 4% gruntów będzie mogło zostać przeznaczone na uprawy wiążące azot (roślin takich jak bób, soczewica lub groch) albo międzyplony (rośliny uprawiane między plonami głównymi).

Czytaj też: Zrównoważone rolnictwo w natarciu. KE przeznacza 186 mld euro

Możliwa zmiana ekoschematów

Pozostawianie gruntów nieprodukcyjnych będzie nadal możliwe, jednak rolnicy, którzy zdecydują się na wymienione środki zastępcze, w dalszym ciągu będą spełniać normę GAEC-8. Zarówno uprawy wiążące azot, jak i międzyplony (które, jak pisze Komisja, posiadają prośrodowiskowe walory, m.in. zwiększając różnorodność biologiczną gleby i zapobiegając wymywaniu składników pokarmowych) muszą być uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin. Aby zachować odstępstwo, państwa członkowskie muszą poinformować o tym KE w ciągu 15 dni od wejścia w życie rozporządzenia. Co istotne, rozporządzenie umożliwia także zgodną z zastosowanym odstępstwem modyfikację ekoschematów wspierających obszary nieprodukcyjne. Publikację dokumentu skomentowali przedstawiciele KE. - Środek ten zapewnia rolnikom elastyczność, a jednocześnie nadal nagradza ich za ich kluczowe działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i zrównoważonego rozwoju w UE – powiedziała przewodnicząca Ursula von der Leyen, zapowiadając kolejne propozycje na rzecz europejskiego rolnictwa. „Z zadowoleniem” decyzję przyjął również odpowiedzialny za branżę komisarz Janusz Wojciechowski. - Odzwierciedla ono (tj. zwolnienie z pierwszego wymogu normy GAEC-8 – przyp.red.) nadzwyczajne okoliczności, z jakimi boryka się nasza społeczność rolnicza, i pokazuje, że Komisja słucha tych potrzeb, angażuje się w nie i reaguje na nie w czasie rzeczywistym – stwierdził.

Jak znaleźć wsparcie

W ostatnich dniach Komisja Europejska opublikowała również narzędzie umożliwiające rolnikom znajdowanie rozmaitych środków dofinansowania obszarów wiejskich w UE⁽²⁾. Interaktywna wyszukiwarka pozwala dotrzeć do programów wchodzących m.in. w zakres Wspólnej Polityki Rolnej, Krajowych Planów Odbudowy, funduszy spójności czy programu Horyzont Europa. Użytkownicy mogą zapoznać się ze wskazówkami nt. zastosowania oferowanych środków oraz z opisanymi przypadkami inicjatyw promujących zrównoważony rozwój czy ochronę środowiska. Jak przypomina KE, obszary wiejskie stanowią 83% terytorium UE i zamieszkuje je 30% unijnej populacji.

Szymon Majewski
Dziennikarz