© Bacho Foto
Resorty nie pozwoliły zrealizować przedsiębiorcom ich obowiązków (głównie raportowanie) przede wszystkim w zakresie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Regulacje wprowadzano z kilkuletnim opóźnieniem, więc inwestorzy musieli wypełniać nałożone przez Brukselę obowiązki pomimo tego, że brakowało jeszcze wielu istotnych procedur. Jednocześnie Minister Środowiska nie miał narzędzi skutecznego monitoringu wypełniania tych obowiązków, ponieważ nie przygotował na czas niezbędnych ustaw i rozporządzeń.
Wina słabej współpracy pomiędzy resortami
Najwyższa Izba Kontroli wytyka poprzedniemu rządowi (kontrola dotyczyła lat 2008-2015) m.in. niezadowalającą jakość przygotowywanych projektów legislacyjnych oraz wprowadzanie regulacji, które nie były wcześniej konsultowane na etapie uzgodnień międzyresortowych. Doprowadziło to ostatecznie do blisko trzyletniego opóźnienia we wprowadzaniu pakietu do polskiego prawa. W opinii NIK zarówno odpowiedzialne za nadzór nad systemem ETS Ministerstwo Środowiska, jak i ówczesne Ministerstwo Gospodarki nie wypracowały spójnej strategii wsparcia najbardziej emisyjnych sektorów. Nie wprowadzono także rekompensat dla przedsiębiorców oraz nie przeanalizowano potrzeb włączenia kolejnych sektorów lub podsektorów do systemu ochrony w ramach systemu ETS.
Nie wykorzystaliśmy wszystkich szans
Kontrolerzy wytykają także szereg błędów w Krajowym Planie Inwestycyjnym (KPI), który w zamian za realizowanie projektów ograniczających emisje przewiduje udzielanie producentom bezpłatnych uprawnień. Minister Gospodarki nie zapewnił zdaniem NIK przejrzystych zasad kwalifikowania inwestycji, jak również nie weryfikował możliwości ich faktycznego zrealizowania. W efekcie, do połowy lutego 2016 r. nie podjęto co najmniej 67 inwestycji, co stanowi 18 proc. wszystkich zgłoszonych do KPI projektów. Warto przy tym pamiętać, że otrzymanie bezpłatnego uprawnienia jest uwarunkowane rozliczeniem inwestycji. Konsekwencją niezrealizowania przewidzianego w KPI zadania jest więc utrata możliwości pełnego wykorzystania mechanizmu pomocy publicznej do modernizacji polskiej infrastruktury elektroenergetycznej.
Pakiet energetyczno–klimatyczny to zbiór aktów prawnych Unii Europejskiej, które wprowadzają mechanizmy mające doprowadzić do osiągnięcia wspólnotowych celów w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik
