Biomasa drzewna będzie regulowana. Projekt rozporządzenia ws. cech drewna energetycznego

Kaskadowe wykorzystanie drewna

Rozporządzenie (którego wejście w życie jest przewidziane po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia) ma realizować zasadę kaskadowego wykorzystania surowca drzewnego wymienioną w unijnej dyrektywie RED III. Wytyczne dyrektywy na temat biomasy drzewnej opisywaliśmy w tym miejscu; zakłada ona jak najbardziej efektywne użytkowanie drewna w jak najdłuższym łańcuchu dopóki nie zostanie ono przeznaczone na cele energetyczne. Wskazane w projekcie cechy jakościowo-wymiarowe były wzorowane na zasadach określonych w Polskiej Normie PN-93/D-02002. Ocena Skutków Regulacji wskazuje oddziaływanie przepisów na Lasy Państwowe, które zyskają zwiększoną bazę odbiorców surowca; to samo dotyczy właścicieli lasów prywatnych. Wytwórcy energii i ciepła ze źródeł odnawialnych będą mogli oszacować bazę dostępnej biomasy, z kolei przemysł drzewny skorzysta na zwiększonym dostępie do drewna pełnowartościowego. W rozpoczętych konsultacjach wezmą udział m.in. Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego, Stowarzyszenie Producentów Płyt Drewnopochodnych, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, Izba Gospodarcza Ciepłownictwa Polskiego, a także organizacje pozarządowe – WWF Polska czy Pracownia na rzecz Wszystkich Istot.

NGO: rząd zapowiadał więcej

O projekcie rozmawiamy z przedstawicielami ostatniego wymienionego stowarzyszenia, które zagadnienie wykorzystywania pierwotnej biomasy drzewnej w energetyce podejmowało m.in. na łamach raportu „Lasy do spalenia. Prawdziwa cena bioenergii”. Współautor publikacji Augustyn Mikos ocenia proponowane przepisy jako „krok w dobrym kierunku”, który pomoże przekierować strumień surowca z energetyki do przemysłu drzewnego, ale w niewystarczającym stopniu odnosi się do potrzeby ochrony ekosystemów leśnych oraz ich roli w ograniczaniu zmiany klimatu. - Jako odnawialne źródło energii kwalifikowane będą wciąż niektóre rodzaje drewna, którego spalanie jest równie emisyjne jak spalanie paliw kopalnych, a którego pozyskanie w lasach wpływa negatywnie na ich kondycję (…) Traktujemy rozporządzenie jako rozwiązanie przejściowe i czekamy na dalsze działania, które doprowadzą do spełnienia obietnic wyborczych - stwierdza Mikos, mając na myśli m.in. deklaracje z umowy koalicyjnej, w której formujące rząd Donalda Tuska partie zobowiązały się do wprowadzenia zakazu spalania drewna w energetyce zawodowej.

Czytaj też: Energetyka prosumencka i nowe parki narodowe. Co o klimacie i środowisku mówi nowa umowa koalicyjna?

Podobnie sprawę stawia Katarzyna Wiekiera z Pracowni. – Rozporządzenie ograniczy problem, ale nie realizuje w pełni obietnicy zakazu spalania pełnowartościowego drewna; za surowiec nadal będą uznawane wchodzące w zakres pierwotnej biomasy drzewnej pozostałości pozrębowe i drewno średniowymiarowe. Tymczasem zgodnie z zasadami kaskadowego zagospodarowania drewna, wióry i trociny mogłyby być zagospodarowane przez przemysł do wytwarzania płyt, a pozostałości pozrębowe jako martwe drewno mogłoby po prostu pozostać w lesie – ocenia nasza rozmówczyni. Augustyn Mikos dodaje, że status biomasy powinien być uregulowany przy okazji wprowadzenia ustawy o odnawialnych źródłach energii, ale przez lata „z niewiadomych powodów” decydowało o tym zarządzenie Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych jako głównego podmiotu dostarczającego drewno na polski rynek.

Spalanie biomasy szkodliwe dla klimatu

- Wprowadzone przepisy trzeba ocenić (…) jako mało ambitne i ograniczające się przede wszystkim do implementacji zrewidowanej w zeszłym roku Dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (tzw. RED III) – diagnozuje Mikos. Dalsze spalanie biomasy drzewnej ma wpływać na klimat równie negatywnie jak spalanie węgla i gazu. Ekspert zwraca też uwagę, że rozporządzenie nie tyle zakazuje spalania drewna w energetyce, ile eliminuje je z listy odnawialnych źródeł energii, które mogą liczyć na publiczne wsparcie; rozwiązanie jest więc wyłącznie środkiem tymczasowym. Mikos apeluje m.in. o przedstawienie scenariusza odejścia od spalania biomasy w zaktualizowanej wersji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK) oraz wstrzymanie się od inwestycji zwiększających popyt na to paliwo.- Istnieje ogromne ryzyko, że dalej będzie rozwijany sektor bioenergetyki – stwierdza Katarzyna Wiekiera w nawiązaniu do oczekiwań na finalny tekst KPEiK.

Czytaj też: Jak ocenić KPEiK? Instytut Reform opracowuje kryteria

Do końca listopada wyznaczenie lasów cennych przyrodniczo

- Musimy wygrać proces, który zabezpieczy drewno dla polskiego przemysłu, szukając takich luk jak spalanie go w energetyce – na spotkaniu z dziennikarzami dodał wiceminister Dorożała. Spotkanie poświęcono m.in. omówieniu harmonogramu trwającej pierwszej edycji Ogólnopolskiej Narady o Lasach, która ma doprowadzić do realizacji obietnicy otoczenia ochroną 20% najcenniejszych przyrodniczo i społecznie lasów w Polsce. Do 15 lipca br. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawi projekt wytycznych i rekomendacji nt. wyznaczania obszarów, do połowy sierpnia natomiast mają trwać społeczne konsultacje tego projektu. Gdy resort opracuje ostateczną wersję wytycznych i rekomendacji, do końca października zostaną wyznaczone lasy cenne społecznie, a do końca listopada – lasy cenne przyrodniczo. Wraz z końcem roku zostanie podsumowana pierwsza edycja procesu, który w zamierzeniu ma potrwać kilka lat. Przedstawiciele ministerstwa podkreślali wysoki udział organizacji pozarządowych w lokalnych zespołach ds. lasów społecznych. Jeśli chodzi o wymiar prawny, do wprowadzenia rozwiązań ustawowych, obie kategorie mają być przyjęte w ramach nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za ochronne. Zmiany mają dotyczyć też rozporządzenia w sprawie wymagań dobrej praktyki w zakresie gospodarki leśnej.