© Sarawut
Dalsze prace nad zmienionym rozporządzeniem będą kontynuowane na poziomie technicznym. Po ich zakończeniu prezydencja Rady UE zamierza przekazać tekst przedstawicielom państw członkowskich (Komitetowi Stałych Przedstawicieli Coreper) do zatwierdzenia. Przypomnijmy, że TEN-T to ogólnounijna sieć linii kolejowych, śródlądowych dróg wodnych, morskich szlaków żeglugowych i dróg. Łączy 424 główne miasta europejskie z portami, lotniskami i terminalami kolejowymi. Gdy sieć TEN-T zostanie ukończona, podróży między tymi miejscami będzie krótsza.Według przewidywań UE pasażerowie będą mogli przykładowo przejechać pociągiem z Kopenhagi do Hamburga w zaledwie 2,5 godziny, podczas gdy obecny czas podróży sięga 4,5 godziny.
Óscar Puente, hiszpański minister transportu i zrównoważonej mobilności,podkreślił, że wytyczne dotyczące sieci TEN-T są kluczowym instrumentem polityki transportowej UE, który w znacznym stopniu przyczyni się do wzmocnienia spójności UE oraz stymulowania wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Powstanie dziewięć europejskich korytarzy transportowych, które mają największe strategiczne znaczenie dla rozwoju zrównoważonego oraz multimodalnego transportu towarowego i pasażerskiego w Europie.
Czytaj też: Stare-nowe Euro 7. Osiągnięto porozumienie w sprawie przepisów redukujących emisje w transporcie
Sieć będzie rozwijana lub modernizowana krok po kroku. Nowe rozporządzenie określa terminy ukończenia trójwarstwowej sieci TEN-T. Transportowa sieć bazowa powinna zostać ukończona do 2030 r., nowo dodana rozszerzona sieć do 2040 r., a sieć kompleksowa - do 2050 r. Nowy pośredni termin 2040 r. został wprowadzony w celu przyspieszenia zakończenia dużych, głównie transgranicznych projektów, takich jak brakujące połączenia kolejowe, przed terminem 2050 r. Przykładowo nowe szybkie połączenia kolejowe między Porto i Vigo oraz Budapesztem i Bukaresztem muszą zostać ukończone do 2040 r.
Państwa członkowskie nadały priorytety projektom będącym przedmiotem wspólnego zainteresowania, zgodnie z wymogami technicznymi i priorytetowymi, mającymi na celu stworzenie ujednoliconej, wydajnej i w pełni interoperacyjnej infrastruktury, która przyczyni się do dekarbonizacji sektora transportu i jego multimodalności. Wstępne porozumienie uwzględnia również dostępne zasoby finansowe państw członkowskich, a także potrzeby inwestycyjne w zakresie rozwoju infrastruktury. e Potrzeby mogą być dość duże - szczególnie w przypadku kompleksowej sieci TEN-T.
Transport kolejowy
UE uznała dużą rolę kolei w przejściu do zrównoważonych środków transportu. Przepisy obejmują wdrożenie europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS) w rozszerzonej sieci bazowej i kompleksowej, przejście na europejski standard szerokości torów, zwiększenie liczby pociągów towarowych o długości 740 metrów oraz minimalnej prędkości linii 160 km/h dla pociągów pasażerskich. Porozumienie zapewnia lepsze i szybsze połączenia kolejowe dla pasażerów i towarów, a także lepszą integrację portów, lotnisk i multimodalnych terminali towarowych w sieci TEN-T.
Transport drogowy
Wszystkie drogi sieci bazowej i rozszerzonej będą specjalnie zaprojektowane, zbudowane lub zmodernizowane dla ruchu samochodowego, zapewniając jezdnie dla dwóch kierunków ruchu, oddzielone od siebie pasem dzielącym lub w inny sposób. Uzgodniono też rozmieszczenie bezpiecznych parkingów w celu zagwarantowania lepszych warunków pracy i odpoczynku dla zawodowych kierowców. Takie obszary będą rozmieszczone w średniej maksymalnej odległości 150 km w sieci bazowej i rozszerzonej.
Transport w miastach
Do 2027 r. dla każdego miasta należy opracować plan zrównoważonej mobilności miejskiej (SULP), który będzie długoterminowym i zintegrowanym planem mobilności transportu towarowego i pasażerskiego dla całego funkcjonalnego obszaru miejskiego. Do opracowania planów będą zobowiązane 424 duże miasta zlokalizowane wzdłuż sieci TEN-T. Utrzymano też obowiązek posiadania co najmniej jednego multimodalnego terminalu towarowego w każdym mieście do 31 grudnia 2040 r., o ile jest to ekonomicznie opłacalne.
Transport lotniczy
W celu rozwoju zrównoważonych środków lotniczych i zmniejszenia liczby lotów krajowych, nowe rozporządzenie ma na celu poprawić łączność portów lotniczych z usługami transportu kolejowego. Porty lotnicze głównych miast europejskich o łącznym rocznym ruchu pasażerskim przekraczającym 12 milionów pasażerów zostaną połączone z transeuropejską siecią kolejową, w tym w miarę możliwości z siecią kolei dużych prędkości, umożliwiając świadczenie usług dalekobieżnych do 31 grudnia 2040 r.
W odpowiedzi na wpływ rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie oraz w celu zapewnienia lepszej łączności z kluczowymi krajami sąsiadującymi, nowe rozporządzenie rozszerza cztery europejskie korytarze transportowe sieci TEN-T na Ukrainę i Mołdawię, jednocześnie obniżając jakość połączeń transgranicznych z Rosją i Białorusią.
Patrycja RapackaRedaktor
