Od Kalifornii po Siemiatycze. IOŚ-PIB wskazuje dobre praktyki adaptacyjne

© Frans

Sprawdzone praktyki w zakresie adaptacji do zmian klimatu doczekały się obszernego podsumowania. Liczne przykłady z Polski i spoza jej granic zebrano w „Katalogu dobrych praktyk adaptacyjnych”, przygotowanym przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB).

Katalog powstał w ramach realizowanego przez IOŚ-PIB projektu „Baza wiedzy o zmianach klimatu i adaptacji do ich skutków oraz kanałów jej upowszechniania w kontekście zwiększania odporności gospodarki, środowiska i społeczeństwa na zmiany klimatu oraz przeciwdziałania i minimalizowania skutków nadzwyczajnych zagrożeń”, współfinansowanego ze środków unijnego Programu Infrastruktura i Środowisko⁽¹⁾. „Dobra praktyka adaptacyjna” według przyjętej definicji może być działaniem zbiorowym albo pojedynczym, które służy ograniczeniu lub likwidacji skutków zmian klimatu w zrównoważony sposób (zarówno dla środowiska, jak i życia społeczno-gospodarczego) i może znaleźć zastosowanie w innych miejscach, w których wystąpią zbliżone warunki. Rozwiązania zaprezentowane w katalogu dotyczą zmniejszania zagrożeń związanych z takimi zjawiskami jak powodzie, susze, fale upałów czy silny wiatr. Aplikuje się je w miastach, ale również na obszarach wiejskich, w takich sektorach jak branża wodno-ściekowa, rolnictwo, transport, energetyka czy zdrowie publiczne.

Czytaj też: Regiony mogą otrzymać środki na adaptację do zmian klimatu. Granty z Horyzontu Europa

Łąki kwietne i autostrady rowerowe

Katalog liczy 344 strony, na których przytoczono przykłady praktyk związanych m.in. z zakładaniem pokrytych roślinnością zielonych dachów, łąk kwietnych czy ogrodów deszczowych, budową systemów monitoringu i ostrzegania ludności przed zagrożeniami powodziowymi, zabezpieczaniem dachów przed silnym wiatrem, małą retencją w rolnictwie i w lasach, wspomaganiem naturalnej regeneracji wydm nadmorskich przez ustawianie płotków czy zagospodarowaniem wody szarej. Omawiane działania pochodzą z obszaru Polski, Europy i świata. Dowiadujemy się więc o poprawiających jakość powietrza i minimalizujących skutki nawalnych deszczy „żyjących przystankach” w Siemiatyczach, poprawiających warunki termiczne w budynku zielonych dachach w parku wodnym w Białce Tatrzańskiej,  zmniejszającej zanieczyszczenie powietrza  autostradzie rowerowej w niemieckiej Nadrenii-Westfalii, ograniczającym straty wody i erozję gleby agroleśnictwie w Wielkiej Brytanii czy o umożliwiających przenikanie wody do gruntu nawierzchniach przepuszczalnych w mieście Sultan w amerykańskim stanie Waszyngton.

Czytaj też: Klimatyczny podręcznik dla samorządów od IOŚ-PIB

Cele i sektory

W opisie każdej praktyki czytamy o jej głównych celach (przykładowo, o „o odbudowie cennych ekosystemów naturalnych a tym samym ochronie różnorodności biologicznej” w przypadku małej retencji w lasach albo o łagodzeniu skutków suszy dzięki łąkom kwietnym w Białymstoku), sektorach, których dotyczy (może to być m.in. różnorodność biologiczna, zdrowie publiczne czy gospodarka wodna jak w ogrodach społecznych w Warszawie i Berlinie), efektach, procesie wdrażania oraz uzasadnieniu dlaczego przywołany projekt jest przykładem dobrej praktyki (przykładowo - pierwszy na świecie plac wodny Benthemplein w holenderskim Rotterdamie chroni przestrzeń miejską przed podtopieniami i poprawia bilans wodny oraz jakość wody i stan zieleni miejskiej). Jak podkreśla IOŚ-PIB, praktyki zaprezentowane w katalogu mogą okazać się inspiracją dla różnych podmiotów – władz samorządowych, ale również przedsiębiorstw oraz osób prywatnych „mierzących się ze skutkami zmian klimatu”.

Szymon Majewski
Dziennikarz