Wsparcie w obliczaniu śladu węglowego, obniżenie kosztów raportowania. Rekomendacje ds. stosowania Taksonomii

© guy2men

Grupa Robocza ds. stosowania Taksonomii UE została powołana w maju br. przy Platformie Zrównoważonych Finansów – utworzonym pod auspicjami Ministerstwa Finansów forum prac nad kierunkami rozwoju zrównoważonego finansowania. Działalność grupy została objęta opieką przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. W skład ciała weszło 31 osób związanych z rynkami finansowymi, biznesem, ośrodkami akademickimi i trzecim sektorem. Grupie doradzał zespół roboczy ds. opracowania wytycznych sektorowych, w którym znalazło się 35 ekspertów wyspecjalizowanych w kluczowych z punktu widzenia taksonomii sektorach polskiej gospodarki – transportu lądowego, produkcji chemicznej, budownictwa, cementu i energetyki. Aktywność Grupy oraz zespołu dotyczyła m.in.  identyfikacji barier w stosowaniu Taksonomii UE (ram klasyfikacyjnych dla zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które wprowadziło unijne rozporządzenie z 18 czerwca 2020 r.), opracowania rozwiązań, które pomogą ją wdrażać na polskim rynku, ułatwienia dostępu do danych objętych Taksonomią, a także opracowania wytycznych sektorowych i określenia pomocy technicznej czy specjalnych narzędzi wsparcia w ocenianiu przez firmy zgodności z Taksonomią. Po ośmiu spotkaniach od czerwca do grudnia br. Grupa przyjęła raport, który 18 grudnia pojawił się na stronie MRiT.⁽¹⁾ Towarzyszy mu załącznik ⁽²⁾omawiający wyniki prac Zespołu ds. opracowania rekomendacji sektorowych.

Czytaj też: Zachęty do zrównoważonych inwestycji. Taksonomia a raportowanie zrównoważonego rozwoju

Łatwiejszy dostęp do danych, zgodność z kryteriami

Rekomendacje obejmują ułatwienie dostępu do danych taksonomicznych, zapewnienie zgodności z kryteriami unijnego rozporządzenia (jak czytamy w komunikacie MRiT, „w szczególności zwiększenie wiarygodności w zakresie wnoszenia istotnego wkładu w realizację celów środowiskowych w rozumieniu technicznych kryteriów kwalifikacji”), wsparcie w stosowaniu zasady nie czynienia znaczących szkód środowiskowyc , stosowaniu minimalnych gwarancji, obliczaniu śladu węglowego oraz obniżeniu kosztów raportowania wraz ze wsparciem w tym zakresie. Z raportu dowiadujemy się, że rekomendacje nie tworzą finalnego zestawu działań, ale mają stanowić bazę do dalszych prac.

Grupa zdiagnozowała bariery dla stosowania Taksonomii. To m.in.:

• problem z dostępnością danych oraz ich jakością i weryfikowalnością, problemy z zapewnieniem zgodności i wiarygodności (związane m.in. z wątpliwościami interpretacyjnymi na temat technicznych kryteriów kwalifikacji),
• złożoność kryteriów zasady nie czynienia znaczących szkód środowiskowych,
• brak powszechnie dostępnych narzędzi do obliczania śladu węglowego,
• problem z weryfikowalnością danych dla emisji gazów cieplarnianych,
• ograniczona świadomość interesariuszy na temat stosowania taksonomicznych kryteriów
• czy konieczność poświęcania zasobów czasowych i kadrowych przekraczających możliwości firmy.

„Zidentyfikowane bariery przekładają się głównie na niedostateczną jakość dotychczasowego raportowania na podstawie Taksonomii UE przez polskie przedsiębiorstwa w zakresie m.in. stosowania szablonu ujawnień i prawidłowości jego wypełnienia, lakoniczności podawanych informacji czy ignorowania tabel dotyczących raportowania ekspozycji na działalność związaną z gazem ziemnym i energią jądrową” – czytamy.

Rekomendacje zawierają uzasadnienie danej interwencji, oczekiwany skutek, działanie do podjęcia, perspektywę czasową, odpowiedzialnych interesariuszy oraz wskaźniki KPI. Przykładowo, w rekomendacjach dotyczących ułatwienia zapewnienia zgodności z Taksonomią, w tym zwłaszcza zwiększenia wiarygodności w zakresie wnoszenia istotnego wkładu w realizację celów środowiskowych w rozumieniu technicznych kryteriów kwalifikacji, raport mówi o opracowaniu i przyjęciu krajowej strategii wychwytu, transportu i składowania CO₂, czym ma się zająć MKiŚ. Obniżenie kosztów raportowania powinno odbyć się m.in. poprzez dofinansowanie przez ministerstwo właściwe ds. gospodarki kosztów szkoleń i doradztwa, a także analizę zasadności i możliwości wprowadzenia ulgi podatkowej od wydatków na te cele przez Ministerstwo Finansów.

Rekomendacje sektorowe

Poza właściwym raportem, rekomendacje znajdują się także w załączniku z rekomendacjami sektorowymi. Dotyczą one regulacji, finansowania oraz informacji i edukacji dla sektora budowlanego, energetyki, sektora cementu i przemysłu chemicznego i dla sektora transportu lądowego. Dowiadujemy się stamtąd m.in. o określeniu klas energetycznych budynków i wskazaniu standardów energetycznych dla nowych obiektów budowlanych, rozpowszechnianiu wiedzy wśród firm wykonawczych o prowadzeniu i dokumentowaniu prac rozbiórkowych i budowlanych zgodnie z Technicznymi Kryteriami Kwalifikacji, opracowaniu przewodnika po TKK dla pasażerskiego i towarowego transportu kolejowego czy infrastruktury wspomagającej niskoemisyjny transport drogowy i publiczny albo o publicznym wsparciu infrastrukturalnym dla zielonego wodoru.

W oczekiwaniu na zrównoważone finanse

Ekspert Climate Leadership, Of Counsel w kancelarii Eversheds Sutherland Poland, Piotr Kowalik, w rozmowie z Teraz Środowisko przypomina, że rekomendacje taksonomiczne przygotowano w ramach szerszego pakietu Platformy Zrównoważonych Finansów, która miała przygotować polskie instytucje publiczne i biznes do unijnych wymogów dotyczących zrównoważonego finansowania. – W naszym kraju panuje niski poziom świadomości na temat regulacji w tym obszarze; Taksonomii albo dyrektywy CSRD. Rekomendacje mają więc cel edukacyjny, ale zakładają również wsparcie przy stosowaniu przepisów dla już uświadomionych podmiotów – mówi ekspert. Kowalik zwraca uwagę na poruszony wątek dostosowania polskich publicznych baz danych takich jak KOBIZE do wymogów raportowania. – Dostępne dane mogą być wykorzystywane np. do przeliczania aspektów związanych z Technicznymi Kryteriami Kwalifikacji. W rekomendacjach pojawiają się również sugestie, aby tworzyć nowe bazy danych czy upubliczniać niedostępne jeszcze dziś informacje. W moim przekonaniu to jak najbardziej słuszny kierunek – zwiększenie liczby dostępnych publicznie danych oraz ujednolicenie ich z danymi wymaganymi w ramach Taksonomii pomoże obniżyć koszty wdrażania przepisów – komentuje nasz rozmówca. Jak dodaje, na mocy przyjętego niedawno rozporządzenia od 2027 r. ma działać wielka unijna baza danych o przedsiębiorstwach – European Single Access Point⁽³⁾. – Niektóre z rekomendacji dotyczących baz danych może zatem nie być zsynchronizowana z treścią rozporządzenia. Implementacja będzie więc wymagać uwzględnienia nowej unijnej regulacji – zastrzega Kowalik.

W przekonaniu specjalisty, wszelkie działania zwiększające świadomość na temat zrównoważonego finansowania oraz ułatwiające je, są bardzo potrzebne i pilne. W przyszłym roku zacznie obowiązywać dyrektywa CSRD, tymczasem, jak mówi Kowalik, na ok. 3600 objętych nią na różnych etapach wchodzenia w życie podmiotów, „około 3 tys. nie ma o tym pojęcia”. – Te podmioty tak naprawdę stanowią większość polskiej gospodarki. Mamy bardzo niewiele czasu, żeby się dobrze przygotować. Kluczowym obowiązkiem dla rządu jest więc dotarcie do przedsiębiorstw i poinformowanie ich – podsumowuje Piotr Kowalik. Rekomendacje nt. Taksonomii mają zostać wykorzystane przez Ministerstwo Finansów w pracach nad Mapą Drogową dla Rozwoju Zrównoważonych Finansów w Polsce. W swoich działaniach będzie stosować je również Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Szymon Majewski
Dziennikarz